Πριν από μερικές ημέρες είχα τη χαρά να συμμετάσχω, στο πλαίσιο του παρθενικού συνεδρίου re:publica 2017 στη Θεσσαλονίκη, σε μια συζήτηση για τις έξυπνες πόλεις, τα ανοικτά δεδομένα και τη συμμετοχικότητα των πολιτών σε διαδικασίες ανοικτής διακυβέρνησης, με την ιδιότητα του επιχειρηματία αλλά και του Πιστοποιημένου Εκπαιδευτή ODI σε θέματα Ανοικτών Δεδομένων.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη συζήτηση, η οποία πραγματοποιήθηκε στα ελληνικά, στο βίντεο που ακολουθεί.
Αν έπρεπε να επιλέξω τα top 3 highlights που πήρα μαζί μου από τη συζήτηση θα ήταν τα εξής:
Ι. Γιατί να ασχολούμαστε με ανοικτά δεδομένα, όταν ο πολίτης φαίνεται να μην ενδιαφέρεται;
Μια σωστή υποδομή ανοικτών δεδομένων αποτελεί, εν δυνάμει, μέσο διαφάνειας, μέσο καταπολέμησης της διαφθοράς. Το ενδεχόμενο τα ανοικτά δεδομένα να αφήνουν αδιάφορο τον πολίτη δεν θα έπρεπε να λειτουργεί αποτρεπτικά σε έναν δημόσιο φορέα που θέλει να γίνεται όλο και καλύτερος. Επιπρόσθετα, πριν βγάλουμε συμπεράσματα, πρέπει να αναρωτηθούμε αν τα δεδομένα που ανοίξαμε είναι κατανοητά και έχουν κάποια πρακτική αξία για τους αποδέκτες τους (πολίτες, επιχειρήσεις, οργανισμούς, κ.ο.κ.).
ΙΙ. Η εκπαίδευση στα ανοικτά δεδομένα μπορεί να αντιμετωπιστεί με αρνητισμό και διστακτικότητα από τους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα.
Μπορεί. Άλλα και πάλι η αντίδρασή τους εξαρτάται από το κίνητρο που κρύβεται πίσω από την εκπαίδευση. Αν συμφωνήσουμε ότι η ενασχόληση με τα ανοικτά δεδομένα αποτελεί ή πρόκειται να αποτελέσει de facto καθήκον για έναν εργαζόμενο του δημόσιου τομέα, η ιδέα πώς κάποιος μπορεί να τον εκπαιδεύσει για να εκτελεί αυτό το “νέο καθήκον” ταχύτερα και ευκολότερα, μπορεί να μην είναι τόσο κακή ιδέα.
ΙΙΙ. Τα ανοικτά δεδομένα που δημοσιεύονται από τους δημόσιους φορείς είναι συνήθως πολύ “ειδικά” για να τα εκμεταλλευθεί κάποιος τρίτος (επαγγελματίας, επιχείρηση, κτλ.).
Η “μεγάλη ευκαιρία” που συνοδεύει τα ανοικτά δεδομένα είναι το γεγονός ότι δύο ή περισσότερα σετ τέτοιων δεδομένων μπορούν να συνδυαστούν. Έστω ένα σετ δεδομένων που αφορά τα δημόσια σχολεία της πόλης της Θεσσαλονίκης. Έστω ένα άλλο σετ δεδομένων που αφορά την εγκληματικότητα ανά περιοχή της πόλης της Θεσσαλονίκης. Μπορεί ξεχωριστά να μας δίνουν πολύ βασική γνώση, συνδυασμένα όμως, μπορούν να αποτελέσουν μια εφαρμογή που θα βοηθήσουν ένα ζευγάρι νέων γονέων να επιλέξουν την περιοχή στην οποία θα μείνουν.
Τα ανοικτά δεδομένα μπορούν να αποτελέσουν όχημα καινοτομίας για εταιρίες που ασχολούνται με την ανάπτυξη εφαρμογών, freelance προγραμματιστές, φοιτητές, ερευνητές, κ.ο.κ. Και (επειδή οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι) οι εφαρμογές αυτές, με τη σειρά τους, να αποτελέσουν τη διεπαφή (interface) του πολίτη, με τους δημόσιους φορείς.
(θερμές ευχαριστίες στο Ίδρυμα Heinrich Böll Ελλάδος για την πρόσκληση)